W VI wieku po Chrystusie na Półwyspie Iberyjskim rządzili Wizygoci. Po śmierci króla Wizygotów, Atanagilda (+ 567), ich królem został obrany Liuwa, który niebawem podzielił się ogromnym królestwem ze swoim bratem, Leowigildem: sobie zostawił Galię, a jemu oddał rządy nad Hiszpanią. Po śmierci Liuwy panem całego państwa Wizygotów zachodnich został Leowigild (573). Jego pierwszą małżonką była Teodozja, córka Seweriana z Kartaginy (Jej rodzeństwem byli: św. Leander, św. Izydor z Sewilli, św. Fulgencjusz i św. Florentyna.). Z tego to małżeństwa Leowigild miał dwóch synów: św. Hermenegilda (urodzonego w Toledo ok. roku 564) i Rekareda. Po śmierci Teodozji Leowigild pojął za żonę Goswinatę, która namówiła króla do przyjęcia arianizmu.
Dla sprawniejszych rządów Leowigild oddał Hermenegildowi w zarząd Hiszpanię, a sam pozostał w Galii. Królewicz w tym czasie ożenił się i miał syna. Zamieszkał w Sewilli. Oboje z żoną nie tylko nie przeszli na arianizm, ale ze wszystkich sił popierali Kościół katolicki. To stało się przyczyną konfliktu z ojcem. Leowigild wydał dekret, nakazujący wszystkim poddanym przejście na arianizm (580). Co więcej, zebrał synod i zmusił biskupów, by potwierdzili jego uchwałę. Zaczęło się formalne prześladowanie opornych: skazywano ich na więzienie i banicję. Jednak katolicka Sewilla i jej okolice stawiły zbrojny opór.
Doszło do wojny domowej, która dla Hermenegilda skończyła się klęską. Cesarz wschodnio-rzymski, który przez wygnanego z kraju św. Leandra przyrzekł pomoc, skuszony okupem zaofiarowanym przez Leowigilda, zostawił katolików samych swemu losowi. Po dwóch latach wojny Hermenegild usiłował ratować się ucieczką do Kordoby. Ojciec zdobył miasto i skazał syna na wygnanie do Walencji. Hermenegild nie czuł się tam jednak bezpieczny i usiłował uciec. Został wszakże pochwycony i uwięziony w Tarragonie. Tu ojciec usiłował wszelkimi sposobami nakłonić syna do odstępstwa od wiary: obietnicami, groźbami, a nawet męką. W roku 586 posłał król do syna, do więzienia, ariańskiego biskupa z Komunią wielkanocną. Jej przyjęcie Leowigild traktował jako znak pogodzenia się z losem i przyjęcia arianizmu. Hermenegild miał odrzec: „Nigdy za królestwo ziemskie nie wyrzeknę się Królestwa wiekuistego, nigdy też duszy mojej nie zmażę odstępstwem. Wstydź się, że w szatach pasterza dusz wiedziesz lud na zatracenie.” Za tę odmowę, którą dotknął ojca do żywego, został zamordowany. Święty Hermenegild oddał chwałę Chrystusowi przez swą śmierć w dzień Wielkiego Piątku roku Pańskiego 586 (Martyrologium rzymskie podaje, że miało to miejsce w Wielkanoc, gdy Święty odmówił przyjęcia świętokradzkich sakramentów).
Krew bohatera nie poszła jednak na marne. Brat św. Hermenegilda, Rekared, po śmierci Leowigilda, która nastąpiła rychło po męczeństwie Hermenegilda, przywrócił katolicyzm w całym państwie.
Ciało Św. Hermenegilda spoczywa w Sewilli.
O Hermenegildzie pisali opat z Biclaro i św. Izydor z Sewilli (+ 636). Św. Grzegorz I Wielki (+ 604) poświęcił mu osobny rozdział w swoich Dialogach.
Kult królewicza nie powstał samorzutnie zaraz po śmierci, jak to się zwykle dzieje – na większą skalę rozpoczął się bowiem dopiero w wieku XII. Król Filip II wniósł prośbę do Stolicy Apostolskiej o kanonizację. Dokonał jej papież Sykstus V w 1586 roku – a więc dopiero w 1000 lat po śmierci Świętego. Św. Hermenegild stał się patronem konwertytów. Jest także obok św. Ferdynanda III Kastylijskiego patronem monarchii hiszpańskiej. Dzieło zapoczątkowane męczeństwem młodego księcia przetrwało do naszych czasów, podczas gdy wizygockie królestwo upadło pod ciosami muzułmańskich armii, które w 711 r. przeprawiły się na Półwysep Iberyjski z Afryki.
Król Ferdynand VII Hiszpański w 1815 roku ustanowił Królewski i Rycerski Order św. Hermenegilda (Real y Militar Orden de San Heremenegildo), przyznawany za wierną służbę. Order ma cztery klasy, z wstążką w kolorze magenty z dwoma białymi paskami.
O dawnej popularności jego świadczy wiersz zamieszczony w kalendarzu z XVIII wieku:
Hermenegild przyjąwszy Chrystusową wiarę,
Od ojca katowany w więzieniu nad miarę,
Nie chciał przyjąć ofiary w Wielkanocne Święto
Z rąk Aryjusza, w głowę siekierą go cięto.
Św. Hermenegild przedstawiony jest we Wrocławiu w kościele św. Wincentego, w ołtarzu św. Jana Chrzciciela, ubrany w szaty królewskie z toporem w dłoni. Jego rzeźbę znajdujemy w ołtarzu głównym kościoła paulinów we Włodawie.
Kościół wspomina św. Hermenegilda 13 kwietnia.
Modlitwa
Boże, któryś świętego Hermenegilda Męczennika Twojego nauczył przekładać koronę niebieską nad ziemską, spraw, pokornie prosimy, abyśmy za jego przykładem ziemskimi dobrami gardząc, o wieczne się starali. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który króluje w Niebie i na ziemi po wszystkie wieki wieków. Amen.